ΕΛΛΑΔΑ

Τσικνοπέμπτη στη Μύκονο και στην Ελλάδα

Τσικνοπέμπτη στη Μύκονο και στην Ελλάδα
Τι συμβολίζει, γιατί «τσικνίζουμε» σήμερα και ποια είναι τα έθιμα ανά την Ελλάδα

Μυρωδιές από ψητό κρέας κάθε είδους, παντού καπνός από κάρβουνα, μουσική και ποτήρια να τσουγκρίζουν. Κάπως έτσι υποδέχονται οι περισσότεροι και περισσότερες την ημέρα του κρέατος, ή όπως την ονομάζουμε, την Τσικνοπέμπτη.

” alt=”” aria-hidden=”true” />

Η Τσικνοπέμπτη γιορτάζεται 11 ημέρες πριν την Καθαρά Δευτέρα, την Πέμπτη της δεύτερης εβδομάδας του Τριωδίου (Κρεατινής), επειδή την ημέρα αυτή όλα τα σπίτια ψήνουν κρέας ή λιώνουν το λίπος από τα χοιρινά και ο μυρωδάτος καπνός (τσίκνα) είναι διάχυτος παντού. Από αυτή την τσίκνα, λοιπόν, έχει πάρει και το όνομά της η Πέμπτη και λέγεται Τσικνοπέμπτη.

Λέγεται, ότι επιλέχτηκε η Πέμπτη ως ημέρα κρεατοφαγίας, καθώς παραδοσιακά οι ημέρες νηστείας των Ελληνορθόδοξων είναι η Τετάρτηκαι η Παρασκευή. Η «Τσικνοπέφτη», όπως είναι επίσης γνωστή, ήταν η ημέρα που ετοίμαζαν σε παλαιότερες εποχές, το «παστό». Έβραζαν δηλαδή το λίπος με λίγο νερό και το ράντιζαν ταυτόχρονα (με νερό), πριν το σουρώσουν. Μια εβδομάδα πριν από την Τσικνοπέμπτη, ξεκινούσε η διαδικασία της σφαγής των γουρουνιών, τα λεγόμενα «χοιροσφάγια».

Από πού προέρχεται το έθιμο

Το έθιμο χάνεται στα βάθη των αιώνων, χωρίς να γνωρίζουμε την προέλευσή του. Εικάζεται, όμως, ότι προέρχεται από τις βακχικές γιορτές των αρχαίων Ελλήνων και Ρωμαίων, που επιβίωσαν του Χριστιανισμού. Σύμφωνα με τον λαογράφο Δημήτριο Λουκάτο, το φαγοπότι και το γλέντι της ημέρας είναι «ομοιοπαθητικές προσπάθειες για την ευφορία της γης».

Ανάλογες γιορτές στον κόσμο

Την Τσικνοπέμπτη ξεκινούν ουσιαστικά οι εκδηλώσεις της Αποκριάς, οι οποίες κορυφώνονται με τα Κούλουμα την Καθαρά Δευτέρα. Ανάλογες γιορτές υπάρχουν στη Γερμανία (Schmutziger Donnerstag = Λιπαρή Πέμπτη) και στη Νέα Ορλεάνη των ΗΠΑ (Mardi Gras = Λιπαρή Τρίτη), που συνδυάζονται με καρναβαλικές εκδηλώσεις.

Η Τσικνοπέμπτη ανά την Ελλάδα

Στην παλαιά πόλη της Κέρκυρας τελούνται τα Κορφιάτικα Πετεγολέτσια ή αλλιώς Κουτσομπολιά ή Πέτε Γόλια. Η πετεγολέτσα, το πετεγουλιό όπως το λένε οι Κερκυραίοι, δεν είναι άλλο από το γνωστότατο κουτσομπολιό. Η πετεγολέτσα πραγματοποιείται το βράδυ της Τσικνοπέμπτης, στην Πιάτσα κοντά στην τοποθεσία “Κουκουνάρα”, της πόλης τής Κέρκυρας.

Στην Πάτρα έχουμε το έθιμο της Κουλουρούς. Η Γιαννούλα η Κουλουρού πιστεύει λανθασμένα πως ο Ναύαρχος Ουίλσον είναι τρελά ερωτευμένος μαζί της και πως έρχεται να την παντρευτεί. Γι’ αυτό ντύνεται νύφη και με τη συνοδεία των Πατρινών πηγαίνει να προϋπαντήσει τον καλό της στο λιμάνι.

Γύρω της οι Πατρινοί διασκεδάζουν με τα καμώματά της.

Στις Σέρρες ανάβονται μεγάλες φωτιές στις αλάνες, στις οποίες αφού ψήσουν το κρέας, πηδούν από πάνω τους. Στο τέλος κάποιος από την παρέα με χιούμορ αναλαμβάνει τα «προξενιά», ανακατεύοντας ταυτόχρονα τα κάρβουνα με ένα ξύλο.

Στην Κομοτηνή καψαλίζουν την κότα που θα φαγωθεί την επόμενη Κυριακή (της Απόκρεω). Αυτήν την ημέρα τα αρραβωνιασμένα ζευγάρια ανταλλάσσουν δώρα φαγώσιμα. Ο αρραβωνιαστικός στέλνει στην αρραβωνιαστικιά του μια κότα, τον κούρκο, και εκείνη στέλνει μπακλαβά και μια κότα γεμιστή. Όλα αυτά πραγματοποιούν την παροιμία πως ο «έρωτας περνάει από το στομάχι».

Στο Ηράκλειο της Κρήτης, μικροί και μεγάλοι περιδιαβαίνουν μεταμφιεσμένοι στους δρόμους και στις πλατείες της πόλης, τραγουδώντας και χορεύοντας.

” alt=”” aria-hidden=”true” />

Η Αθήνα «τσικνίζει»

Με γλέντι από το πρωί, γιορτάζει η Αθήνα την Τσικνοπέμπτη.

Οι εκδηλώσεις αρχίζουν στις 11 το πρωί, με τα «σκήπτρα», όπως συμβαίνει κάθε χρόνο τέτοια μέρα, να τα κρατά η Βαρβάκειος Αγορά, όπου θα «απογειωθεί» το κέφι, με ένα μουσικό πρόγραμμα με τον Μπάμπη Τσέρτο και τα ωραιότερα τραγούδια του ελληνικού ρεπερτορίου. Λίγο αργότερα, η πιο… αποκριάτικη πομπή από μπουλούκια με γαϊτανάκι και με αφετηρία το Μουσείο Λαϊκής Τέχνης & Παράδοσης «Αγγελική Χατζημιχάλη», είναι σίγουρο πως θα συνεπάρει όποιον και όποια την συναντήσει!

 

 

ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΑ
1
Εγκαίνια της έκθεσης -εικαστικό αφιέρωμα 2018: " Η Μύκονος μέσα από το βλέμμα των καλλιτεχνών. Από το μεσοπόλεμο έως το 1960."
2
O δήμαρχος Κωνσταντίνος Κουκάς, για το 1ο Mykonos Art Festival που εγκαινιάστηκε το περασμένο Σάββατο.
3
Ο πρόεδρος του δημοτικού συμβουλίου Μιλτιάδης Ατζαμόγλου φωτογραφήθηκε μπροστά από το όνειρο της νεολαίας της Μυκόνου
4
Πρώτο στην κατάταξη στον παγκόσμιο αλλά και στον ελληνικό χάρτη το MykonosVoice με 18 χιλιάδες μ.ο μοναδικούς επισκέπτες κάθε μέρα
5
Εικαστικό αφιέρωμα στη Δημοτική Πινακοθήκη Μυκόνου «Μαρία Ιγγλέση»
6
Συνεχίζοντας σε αυτό τον ιστότοπο αποδέχεστε την χρήση των cookies στη συσκευή σας όπως περιγράφεται στην πολιτική cookies.