Τη διαδικασία εξπρές των Ειδικών Πολεοδομικών Σχεδίων επέλεξε το υπουργείο Περιβάλλοντος για την πολεοδόμηση πέντε «ευαίσθητων» περιβαλλοντικά, κοινωνικά αλλά και οικονομικά περιοχών της Ελλάδας, στις οποίες συμπεριλαμβάνεται και ο δήμος Μινώα Πεδιαδας στην Κρήτη όπου εντάσσεται και το «φιλέτο» της περιοχής, το αεροδρόμιο Ηρακλείου, η έκταση του οποίου μετά την ολοκλήρωση του αερολιμένα στο Καστέλι θα απελευθερωθεί.
Εκτός της προκήρυξης του ΕΠΣ για τον συγκεκριμένο δήμο, την οποία είχε προαναγγείλει το ethnos.gr σεεκτενές ρεπορτάζ του για το χώρο του Αεροδρομίου «Νίκος Καζαντζάκης», τα άλλα τέσσερα ΕΠΣ που προκηρύχθηκαν από το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας (ΤΕΕ) αφορούν τις πιεσμένες τουριστικά Μύκονο και Σαντορίνη, και την Ηλεία και την Κόρινθο.
Πρακτικά θα καθοριστούν οι χρήσεις γης, οι όροι δόμησης, οι περιοχές προς πολεοδόμηση, το οδικό δίκτυο, θα περιληφθούν μέτρα για την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή και για την υποστήριξη καταστάσεων έκτακτης ανάγκης και διαχείριση των συνεπειών φυσικών και τεχνολογικών καταστροφών.
Τα Ειδικά Πολεοδομικά Σχέδια προτιμήθηκαν για τις συγκεκριμένες περιοχές έναντι των Τοπικών Πολεοδομικών Σχεδίων, με τα οποία θα προχωρήσει η πλειονότητα των περιοχών της χώρας καθώς δεν ταυτίζονται απαραίτητα με τα διοικητικά όρια δημοτικών ενοτήτων και μπορούν να συνταχθούν:
- για προγράμματα αναγέννησης αστικής ή περιβαλλοντικής προστασίας ή αποκατάστασης από καταστροφές,
- σε περιοχές παρέμβασης στο πλαίσιο συγχρηματοδοτούμενων από την ΕΕ προγραμμάτων όπως ολοκληρωμένες χωρικές παρεμβάσεις
- σε περίπτωση ανάγκης ταχείας ολοκλήρωσης του πολεοδομικού σχεδιασμού πρώτου επιπέδου, λόγω κρίσιμων χωρικών προβλημάτων.
-
Παράταση στην αναστολή δόμησης σε Μύκονο και Σαντορίνη
Στα δύο νησιά των Κυκλάδων, την Μύκονο και τη Σαντορίνη με απόφαση του υφυπουργού Περιβάλλοντος, Νίκου Ταγαρά, παρατείνεται κατά ακόμα ένα έτος – έως τον Σεπτέμβριο του 2022 – η ήδη ισχύουσα αναστολή έκδοσης οικοδομικών αδειών.
- Η παράταση δόθηκε ώστε με την ολοκλήρωσή των ΕΠΣ – μετά και την έκδοση των σχετικών Προεδρικών Διαταγμάτων – να τεθούν σαφείς κανόνες και χωροταξικοί – πολεοδομικοί περιορισμοί με στόχο την προστασία του φυσικού και αστικού περιβάλλοντος των νησιών αυτών, καθώς λόγω του μεγάλου επενδυτικού ενδιαφέροντος έχουν σημειωθεί φαινόμενα υπερκορεσμού και άναρχης δόμησης.
Η προκήρυξη των διαγωνισμών για τη σύνταξη μελετών των πρώτων πέντε ΕΠΣ εντάσσεται στο χρηματοδοτούμενο από το Ταμείο Ανάκαμψης Πρόγραμμα Πολεοδομικών Μεταρρυθμίσεων «Κωνσταντίνος Δοξιάδης», συνολικού προϋπολογισμού 401,05 εκατ. ευρώ.
Στο πλαίσιο του προγράμματος θα υλοποιηθεί για πρώτη φορά παράλληλος πολεοδομικός και χωροταξικός σχεδιασμός σε πάνω από το 70% της Επικράτειας. Στο πρόγραμμα περιλαμβάνονται επίσης οι αυτοτελείς μελέτες για ζώνες υποδοχής συντελεστή δόμησης (Ζ.Υ.Σ.), για την οριοθέτηση οικισμών και για το χαρακτηρισμό δημοτικών οδών.
Κι αυτό γιατί παρά τις προσπάθειες δεκαετιών, στην Ελλάδα ουσιαστικά δεν υφίσταται συγκροτημένη πολεοδόμηση, καθώς από το σύνολο των περίπου 1.140 Δημοτικών Ενοτήτων της χώρας, πολεοδομικό σχέδιο διαθέτει μόλις το 20%, ενώ τα μισά απ΄αυτά θεωρούνται ήδη παρωχημένα και χρήζουν επικαιροποίησης.
Σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα του υπουργείου, από τον φετινό Δεκέμβριο έως και τον Νοέμβριο του 2022 θα έχουν υπογραφεί οι συμβάσεις για το σύνολο των αναθέσεων με ορίζοντα ολοκλήρωσης τον Δεκέμβριο του 2025.
Συνολικά θα ανατεθούν 229 μελέτες ΤΠΣ που θα καλύπτουν την έκταση μιας ή περισσοτέρων δημοτικών ενοτήτων σε τέσσερις κύκλους αναθέσεων, οι οποίοι θα καλύψουν 768 Δημοτικές Ενότητες σε όλη τη χώρα.
Τα 5 πρώτα ΕΠΣ
ΕΠΣ Δήμου Μινώα Πεδιάδας, με προεκτιμώμενη αξία: 1.399.469,57 € (χωρίς ΦΠΑ)
Ο καθορισμός χρήσεων γης, όρων δόμησης και ειδικών όρων που θα γίνει μέσω του ΕΠΣ θα πρέπει να διασφαλίζει τη βιώσιμη ανάπτυξη της περιοχής, την ισόρροπη ανάπτυξη των χρήσεων γης μετά και την κατασκευή του Αεροδρομίου στο Καστέλλι (υπερτοπικός πόλος), να λαμβάνει υπόψη βασικές αρχές και παραμέτρους, όσον αφορά στην κλιματική αλλαγή – κρίση και να συνάδει με τον ειδικό χαρακτήρα του Δήμου, όσον αφορά στην προστασία του περιβάλλοντος, την αποφυγή της υπερεκμετάλλευσης των φυσικών πόρων, την αντιμετώπιση της ρύπανσης και τη διαχείριση των αποβλήτων.
ΕΠΣ Δήμου Θήρας με προεκτιμώμενη αξία 495.195,16 € (χωρίς ΦΠΑ)
- Δεδομένων των ιδιαίτερων φυσικών, πολιτιστικών και τοπιακών χαρακτηριστικών του νησιού, των τουριστικών πόρων που διαθέτει και των πιέσεων που ασκούνται από τις τουριστικές ροές απαιτείται άμεσα η ολοκληρωμένη χωροταξική – πολεοδομική θεώρηση και σχεδιασμός της περιοχής.
Το καταλληλότερο εργαλείο για την Σαντορίνη είναι το ΕΠΣ διότι μπορεί να αντιμετωπίσει τα κρίσιμα χωρικά προβλήματα που αντιμετωπίζει το νησί σε πολύ σύντομο χρονικό στάδιο.
Με το ΕΠΣ παρέχεται ταχεία διεκπεραίωση και ολοκλήρωση του σχεδιασμού γιατί διαδικαστικά καταρτίζεται και εγκρίνεται σε ένα (ενιαίο) στάδιο και ανταποκρίνεται στην επείγουσα ανάγκη χωρικού σχεδιασμού προς όφελος της βιωσιμότητας και της ελεγχόμενης τουριστικής του ανάπτυξης.
ΕΠΣ Δήμου Μυκόνου με προεκτιμώμενη αξία: 654.471,42 € (χωρίς ΦΠΑ)
Καθώς ο πολεοδομικός – χωροταξικός σχεδιασμός στη Μύκονο θεωρείται παρωχημένος και δεδομένης της έντονης αναπτυξιακής πίεσης αλλά και τις ανάγκες για έργα υποδομής, κρίνεται απαραίτητη η επανεξέταση του σχεδιασμού στο νησί.
Στόχος είναι να τεθεί ένα καινούριο πλαίσιο αειφορίας και εξοικονόμησης φυσικών πόρων που θα λαμβάνει υπόψη το έντονο κυκλαδίτικο «χρώμα» του νησιού και την υψηλή τουριστική του επισκεψιμότητα.
ΕΠΣ Περιφερειακής Ενότητας Ηλείας (Δήμου Πύργου και Δήμου Ήλιδας) με προεκτιμώμενη αξία: 1.066.955 € (χωρίς ΦΠΑ)
Αντικείμενο της μελέτης είναι η εκπόνηση του Ειδικού Πολεοδομικού Σχεδίου (ΕΠΣ) των παραλιακών περιοχών της Περιφερειακής Ενότητας Ηλείας. Η περιοχή μελέτης έχει έκταση 357,6 τετρ. χιλιόμετρα και καθορίζεται από θαλάσσης από το παραλιακό μέτωπο της Περιφερειακής Ενότητας και από ξηράς από τον Ευρωπαϊκό Οδικό Άξονα αρ. 55 από το ρέμα Γρυβός μέχρι το αρδευτικό κανάλι που ξεκινά κάθετα από τον Ε55 στο ύψος του Ανεμοχωρίου μέχρι την ακτογραμμή στην περιοχή «Βαμβακιάς». Μέρος των θαλάσσιων και χερσαίων περιοχών της Π.Ε. Ηλείας έχουν χαρακτηριστεί ή γειτνιάζουν με περιοχές Natura και αποτελούν μοναδικά, ιδιαίτερα και ευαίσθητα οικοσυστήματαγια τα οποία απαιτείται προσεκτικός σχεδιασμός της ενδοχώρας και εφαρμογή ολοκληρωμένων λύσεων στη διαχείριση των υποδομών και των φυσικών πόρων, στην ενθάρρυνση των οικονομικών δραστηριοτήτων και στην κοινωνική προστασία.
ΕΠΣ Δήμων Κορινθίων (ΔΕ Κορινθίων) & Λουτρακίου- Περαχώρας – Αγ. Θεοδώρων (ΔΕ Λουτρακίου – Περαχώρας) με προεκτιμώμενη αξία: 979.645,98 € (χωρίς ΦΠΑ)
Η περιοχή επέμβασης περιλαμβάνει τη Δ.Ε. Κορινθίων του Δήμου Κορινθίων και τη Δ.Ε. Λουτρακίου – Περαχώρας του Δήμου Λουτρακίου – Περαχώρας – Αγίων Θεοδώρων για τις οποίες απαιτείται ειδική ρύθμιση των χρήσεων γης και των λοιπών όρων ανάπτυξής τους λόγω ανάγκης ταχείας ολοκλήρωσης του πολεοδομικού σχεδιασμού πρώτου επιπέδου από την Πολιτεία, καθώς κρίσιμα χωρικά προβλήματα επιβάλλουν την άμεση αντιμετώπιση ή και αποτροπή δημιουργίας τετελεσμένων καταστάσεων που οφείλονται σε έλλειψη ή ανεπάρκεια πολεοδομικού σχεδιασμού.
Σε 4 κύκλους οι αναθέσεις των Τοπικών Πολεοδομικών Σχεδίων
Η πολεοδομική «τάξη» στην πλειονότητα των περιοχών θα μπει, πάντως, μέσω των Τοπικών Πολεοδομικών Σχεδίων (ΤΠΣ). Στο πλαίσιο αυτό έχουν ήδη προκηρυχθεί οι διαγωνισμοί για τις μελέτες των πρώτων 12 ΤΠΣ που αποτελούν τον πρώτο πιλοτικό διαγωνιστικό κύκλο αναθέσεων από τους συνολικά τέσσερις.
Ο πιλοτικός χαρακτήρας των πρώτων προκηρύξεων έπαιξε κρίσιμο ρόλο στην επιλογή των δημοτικών ενοτήτων ώστε να διαθέτουν ποικίλα χαρακτηριστικά συμπεριαμβάνοντας στην ομάδα νησιωτικές, ορεινές, πεδινές, αστικές, περιαστικές περιοχές, καθώς και περιοχές με εθνική σημασία όπως η νήσος Μεγίστη.
Στον επόμενο 1,5 μήνα, σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα που έχει κατατεθεί στο Ταμείο Ανάκαμψης από το υπουργείο Περιβάλλοντος, θα ακολουθήσει ο δεύτερος διαγωνιστικός κύκλος που θα αφορά περίπου σε 130 μελέτες ΤΠΣ, στο σύνολο των 229 μελετών.
Ειδικότερα, τα πρώτα 12 ΤΠΣ είναι τα εξής:
- Δήμου Ήλιδας με εκτιμώμενη αξία: 898.284,55 €υρώ (χωρίς Φ.Π.Α.)
- Δήμου Αιγιαλείας με εκτιμώμενη αξία: 1.856.194,84 € (χωρίς Φ.Π.Α.)
- Δήμου Μεγίστης με εκτιμώμενη αξία: 156.784,10 € (χωρίς Φ.Π.Α.)
- Δήμου Σύρου – Ερμούπολης με εκτιμώμενη αξία: 754.670,43 € (χωρίς Φ.Π.Α.
- Δήμου Ιθάκης με εκτιμώμενη αξία: 195.417,73 € (χωρίς Φ.Π.Α.)
- Δήμου Γρεβενών με εκτιμώμενη αξία: 1.525.425,63 € (χωρίς Φ.Π.Α.)
- Δήμων Καρπάθου και Κάσου με εκτιμώμενη αξία: 989.540,90 € (χωρίς Φ.Π.Α.)
- Δήμων Αίγινας και Αγκιστρίου με εκτιμώμενη αξία: 579.432,67 € (χωρίς Φ.Π.Α.)
- Δήμου Μάνδρας – Ειδυλλίας με εκτιμώμενη αξία: 911.176,29 € (χωρίς Φ.Π.Α.)
- Δήμου Γρεβενών με εκτιμώμενη αξία: 1.196.166,52 € (χωρίς Φ.Π.Α.)
- Δήμων Πάτμου, Λειψών, Λέρου, Αγαθονησίου, Καλυμνίων, με εκτιμώμενη αξία: 1.197.306,31 € (χωρίς Φ.Π.Α.)
- Δήμου Κεντρικών Τζουμέρκων με εκτιμώμενη αξία: 1.367.929,42 € (χωρίς Φ.Π.Α.)
Τι είπαν για την πολεοδομική μεταρρύθμιση
Ως ένα στοίχημα, το οποίο πρέπει απαραιτήτως να κερδηθεί, χαρακτήρισε την εκπόνηση μελετών για πάνω από το 70% της χώρας, ο κ. Ταγαράς: «Είμαστε αποφασισμένοι στην Κυβέρνηση να μπουν κανόνες και τάξη στον χώρο. Τα Ειδικά Πολεοδομικά Σχέδια όπως και τα Τοπικά Πολεοδομικά Σχέδια συνιστούν το πρώτο και πλέον σημαντικό επίπεδο πολεοδομικού σχεδιασμού της χώρας. Είναι σύνθετες και πλήρεις μελέτες, οι οποίες στην ολοκλήρωσή τους θα βελτιώσουν καθοριστικά την εικόνα της Ελλάδας, τόσο στο φυσικό όσο και στο αστικό Περιβάλλον, ενισχύοντας σημαντικά τις επενδύσεις με οργάνωση και τάξη.
Παράλληλα, έχοντας αυτά τα σύγχρονα πολεοδομικά εργαλεία στα χέρια μας και αξιοποιώντας έγκαιρα και μεθοδικά τους πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης θωρακίζουμε με γρήγορες διαδικασίες, ιδιαιτέρως δημοφιλείς νησιωτικούς προορισμούς της χώρας μας, όπως η Μύκονος και η Σαντορίνη, καθώς με το πέρας της εκπόνησης των Ειδικών Πολεοδομικών Σχεδίων αυτών των νησιών, θα μπει τάξη στη δόμηση, αφήνοντας πίσω δυσάρεστα φαινόμενα του παρελθόντος».
Για κομβικό ρόλο στην ανάπτυξη της χώρας και στην περιβαλλοντική προστασία του φυσικού και του δομημένου περιβάλλοντος έκανε λόγο ο Γενικός Γραμματέας Χωρικού Σχεδιασμού και Αστικού Περιβάλλοντος, Ευθύμιος Μπακογιάννης, υπενθυμίζοντας πως «μέχρι σήμερα υπήρχε πλαίσιο σε ένα μικρό μέρος της επικρατείας, που πολλές φορές ακόμα και αυτό αμφισβητούνταν από προσφυγές πολιτών στο ΣτΕ. Πλέον, έχουμε την ευκαιρία να αποκτήσουμε ένα σύγχρονο εργαλείο που θα πατάει σε γερές βάσεις με Προεδρικά Διατάγματα, ενώ ο πολεοδομικός σχεδιασμός θα συνοδεύεται από στρατηγική περιβαλλοντική εκτίμηση για τη βιώσιμη ανάπτυξη κάθε Δήμου της Ελλάδας».
Από την πλευρά του ο πρόεδρος του ΤΕΕ, Γιώργος Στασινός, συμπλήρωσε πως «ήρθε η ώρα να γίνουν μέσα στους επόμενους μήνες και χρόνια όσα δεν έγιναν τα τελευταία 50 χρόνια. Με σχέδιο, αποφασιστικότητα, προσήλωση στο αποτέλεσμα και συνεργασία, ο τεχνικός κόσμος της χώρας αποδεικνύει ότι θέλει και μπορεί να οδηγήσει τις προσπάθειες ώστε να αποκτήσει κάθε περιοχή της χώρας ορθό, αναπτυξιακό και δίκαιο σχεδιασμό του χώρου, για να έχουμε όλοι ένα καλύτερο μέλλον, για να γνωρίζουμε όλοι πού και πώς θα αναπτυχθεί η χώρα και η κοινωνία, πού και πώς θα προστατέψουμε τον περιβαλλοντικό και πολιτιστικό πλούτο της χώρας».
πηγή ethnos.gr
